Evde Doğum
Evimiz tanıdık, mahrem ve güvenli bir ortam sağladığı ve doğal süreçlerimizi yaşadığımız ortam olduğu için evde doğum bazı kadınlar için ideal. Ancak bazı kadınlar için de bir seçenek bile değil. Bu soru çok geliyor; “evde doğum yapabilir miyiz” diye. Ben15 yaşımda yaptığım doğum planına göre evde yatağımda doğum yapmak istiyordum. Peki bu mümkün mü?
Dünyanın en gelişmiş ülkelerinde evde doğum halen çok yaygın; fakat bir kadının evde doğurabilmesi için bir çok kritere bakılıyor. Hamileliğin yolunda gitmiş olması, annede ya da bebekte riskli bir durum olmaması, acil durumda ulaşılacak hastanenin eve yakınlığı, doğuma katılacak ebenin evde doğum konusunda uzman olması, kapının önünde bir ambulansın ve gidilecek hastanedeki ekibin hazır bekilyor olması gibi. Eğer anne ve ebe kriterlere uyarsa evde doğurabiliyor.
Dünyada çalıştığım ebelerin evde doğum yaptırma donanımlarını biliyorum. Doğumun olacağı evi neredeyse doğumhane haline getiriyorlar. Oksijen tüplerinden, suni sancıya, serumdan kesik ve dikiş ekipmanlarına ve yeni doğanı canlandırma ekipmanlarına kadar bir araba dolusu eşya ile geliyorlar, yanlarında mutlaka yardımcı ebe oluyor.
Bunun gibi sağlık sisteminin, develet politikalarının evde doğumları desteklediği şartlar altında , evde doğum isteyen kadın için ideal bir seçenek olabiliyor.
Evde doğum ülkemizde sunulan gerçekçi seçeneklerden biri değil maalesef. Tabii ki kadın istediği yerde dilediği şekilde, tek başına bile doğum yapabilir; bu en doğal hakkı ve bunun için kısıtlayıcı bir yasa yok!. Ancak doğum konusundaki devlet politikaları kadınların hastanelerde doktorlar ile doğum yapması yönünde ve sağlık sistemini de buna göre düzenliyor. Evde doğumu desteklemiyor. Doktorların evde doğuma katılması yasakken (işlerini sağlık merkezlerinde icra edebiliyorlar- mesela camii de insanları tedavi ettiklerinde bile soruşturmaya girdikleri ve cezalandırıldıkları için hastane dışında çalışmaları sorun) ebeler için yasal bir engel yok. Ancak buna rağmen genel politika evde doğumları bitirmek yönünde olduğu için en azından “neden evde doğum oldu?” diye soruştururluyorlar. Bunun yanında evde doğum başlı başına bir uzmanlık. (Ebelik eğitiminde bunun ne kadar kapsandığını bilmiyorum.) Ülkemizde kırsal kesim dahil evde doğum oranı %8 (bendeki son rakamlar) ve eğitimli kadın evde doğumu tercih etmiyor. Büyük şehirlerde iki elin parmaklarını geçmeyecek sayıda kadın evde ebe ile doğuma cesaret edebiliyor.
Bir doula ve doğum rehberi olarak bu doğum şeklini kendi kalbime çok yakın buluyorum. Her kadın nerede olursa olsun sonuçta zaten kendi doğurur. “O bebeği büyüten beden onu nasıl doğuracağını bilir”(Naoli W. Lopez). Ortamdaki diğer herkes ne kadar donanımlı olursa olsun sadece birer destekçidir. Bugün prestijli tıbbi araştırmlar var; düşük riskli gebeliklerde evde doğumun hastane doğumuna göre daha riskli olmadığını hatta daha güvenli olduğunu gösteren. Tabii ki seçimleri konusunda detseklenmek her hamilenin hakkı. Ancak ülkemizde sağlık sisteminin desteklemediği bir süreç olduğu için soran anne adaylarına bunun mümkün olduğunu ama gerçek bir seçenek olmadığını söylüyorum. Anckak bunu isterseniz bütün sorumluluğu alıp, doğru destekçiyi bulup(çok az var), tüm altyapıyı kendiniz sağlayarak evde doğurm yapabilirsiniz.
Sonuçta nerede doğurursanız doğurun, bu sizin doğumunuz, ona sahip çıkın!
***********
Bugün doğum yapsam evde tek başıma doğum yapardım. Hiçbir doğum profesyonelinin dahil olmadığı bir doğum. Herhangi bir memeli gibi mahrem bir köşede doğum yapmak. Dişinin iç gücü ve bedeninin zekasının aktive olduğu alan. Sahip olduğunun hiç farkında olmadığın bir güçle buluşma anı. Heyecan verici. Kendi sınırlarını ve ötesini keşfetme heyecanı…
Nur Sakallı
22.07.2019